“XƏCALƏT” - XƏCALƏTLİ GÜNÜMÜZÜN GÜZGÜSÜ
Bəxtiyar VAHABZADƏ, Azərbaycanın Xalq sairi
Hörmətli Hüseynbala Mirələmov, “Xəcalət" povestinizi yalnız yarıya qədər oxuya bildim. Qəhər məni boğdu, göz yaşlarımı saxlaya bilmədim, bacarmadım. Bu boyda dərdlə qol-qola, baş-başa yaşaya bildiyimə xəcalət çəkdim. Bəli, biz hamımız babalarımızın bizə əmanət verib getdiyi cənnətməkan Qarabağı düşmənə təslim edəndən sonra yenə də yaşaya bildiyimizə görə, o müqəddəs torpaqda yetişən dahilərimizin ruhundan utanmalıyıq (Mənim bu barədə “Utanıram” adlı şerim var). Əsərinizlə məni bir daha utandırdığınıza görə, Sizə təşəkkürlərimi bildirir, axıra qədər oxuya bilmədiyimə görə Sizdən üzr istəyirəm, əfv edin, təsvir etdiyiniz o dəhşətli səhnələri yaşamaq qəlbi və vicdanı olan hər kəs üçün çox ağırdır.
Təsvir etdiyiniz hadisələr artıq tarix olmuş olsaydı, bəlkə də onu axıra qədər oxuya bilərdim. Amma oxuduqlarım tarix deyil, günümüzün reallığıdır. Qışın sazağında, damı dəlik-deşik olmuş, cırıq çadırlarda, əsasən, Didarlar yaşadığım bu günün körpələridi. Axı mən bunu bilir, lakin onlara kömək əlimi uzada bilmirəm. İstəyirəm, amma o imkanın sahibi deyiləm.
Bu, bir həqiqətsə, mən özümii hansı haqla bu millətin xalq şairi hesab edə bilərəm? Bu ad mənə Didarlar doğulmamışdan əvvəl - qədrini bilmədiyimiz xoşbəxt günlərdə verilmişdi. Çadır şəhərcikləri qurulandan sonra mən nəinki bu torpağın xalq şairi, heç adi vətəndaşı olmağa da layiq deyiləm.
Demək Siz məni bir daha utandırmaqla, ürəyinizdə göynəyib, yazıya köçürülən dərdinizi oxucuya çatdıra bilmək məharətinizlə məqsədinizə nail olmusunuz. Bu isə yazıçılıqda əsas şərtdir.
Yox, qardaş, “ikinci dərəcəli" vətəndaşlara çevrilən bacı-qardaşlarımın dəhşətli və dözülməz həyatını mənə göstərdiyiniz bu mərsiyə kitabını sona qədər oxumağa mənim xəstə ürəyim tablamaz. Qardaş və bacı dediklərim bu gün o dəhşətli həyatı yaşaya bilir, mən isə həyatı mənə göstərən kitabı axıra qədər oxuya bilmirəm. Daha doğrusu, isti aşıma sıı qatmaq istəmirəm.
Bəli, bu millətin övladları olan bizlər Qarabağ torpağının yetirib bütün türk dünyasına bəxş etdiyi Üzeyirbəylərin, Niyazilərin, Bülbüllərin ruhu qarşısında günahkarıq. Sizin dediyiniz kimi biz bizdən sonra gələn nəsillərin qarşısında gözükölgəli, başıaşağı, günahkarlarıq. Günahkarıq bir də ona görə ki, biz yalnız torpaq deyil, torpaqla bərabər namusumuzu, şərəfimizi vermişik, geri almaqda isə, deyəsən, gələcək nəsillərə ümid edirik.
Allah o günü bizə göstərsin ki, mən kitabınızı keçmiş bir tarix kimi axıra qədər oxuya biləm və oxuduqca da ürəyimdə Allaha şükiir edəm ki. artıq Qarabağ geri alınıb, qaçqınlarımız öz yurd-yuvasına qayıdıb. Bu müqəddəs ocaq erməninin nəinki ayağından, havasından belə, təmizlənib.
Siz də xəcalətdən qurtaran bir yazıçı-vətəndaş kimi vüqarımızdan, başucalığımızdan, qüdrətimizdən yazarsınız.
Ancaq halva-halva deməklə, ağız şirin olmur. Bunun üçün bizə Üzeyir bəyin “Koroğlu” operasının uvertürasındakı əzmkarlıq, qəhrəmanlıq və fədakarlıq lazımdır. Mən bu günə, Koroğlunu yetirən xalqımıza və onu səhnəyə gətirən oğullarımızın varlığına inandığım qədər inanıram.
Bir də tamam başqa sahənin adamı olan Hüseynbala Mirələmov kimi bir oğul əgər Qarabağ dərdimizi ustad yazıçı səviyyəsində qələmə ala bildisə, bu millətin qüdrətinə inanmamaq mümkün deyil.
2004, "Söz haqqında söz" kitabından